Νέους κανόνες, οι οποίοι βελτιώνουν την προστασία των καταναλωτών στις διαδικτυακές αγορές τους, εισάγοντας -μεταξύ άλλων- προβλέψεις για επιστροφή αγαθών εντός 14ημέρου, αλλά και για απαγόρευση αδικαιολόγητων πρόσθετων χρεώσεων, έχει θεσμοθετήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ).

Αναλυτικότερα, με βάση σχετικό οδηγό, που έδωσε στη δημοσιότητα το ΚΕΠΚΑ, οι νέοι κανόνες, σε ισχύ από τον Ιούνιο, προβλέπουν -μεταξύ άλλων- τα εξής:

Όταν κάποιος κάνει αγορές μέσω Διαδικτύου, πρέπει να λαμβάνει επιβεβαίωση της συναλλαγής χωρίς καθυστέρηση, είτε με ηλεκτρονική αλληλογραφία είτε μέσω μηνύματος. Οποιουδήποτε είδους και αν είναι η επιβεβαίωση της αγοράς, ο καταναλωτής πρέπει να την αποθηκεύει/εκτυπώνει.

Κάποια πρόσθετα έξοδα, λόγω πληρωμής μέσω πιστωτικής κάρτας για παράδειγμα, επιτρέπονται. Ωστόσο, η χρέωση δεν μπορεί να είναι υψηλότερη από το κόστος, που επιβαρύνεται ο έμπορος, προκειμένου να επεξεργαστεί την πληρωμή. Πρέπει πάντα να δίνεται στον καταναλωτή η ευκαιρία να συμφωνεί για την καταβολή οποιωνδήποτε πρόσθετων "κρυμμένων" εξόδων, π.χ. για ταξιδιωτική ασφάλιση, όταν κλείνει μια πτήση. Είναι παράνομο να κλειστεί μια συμφωνία, βασισμένη σε προεπιλεγμένα "κουτάκια", στη διάρκεια της διαδικασίας αγοράς.

Στην Ε.Ε., για τα συμβόλαια που υπογράφονται μετά τις 13 Ιουνίου του 2014, οι καταναλωτές έχουν το δικαίωμα να ακυρώσουν την αγορά εντός 14 ημερών από την ημέρα, που παραλαμβάνουν τα εμπορεύματα. Εάν αυτή η περίοδος λήγει σε μη εργάσιμη μέρα, η προθεσμία παρατείνεται μέχρι την επόμενη εργάσιμη. Μπορούν να ακυρώσουν την αγορά τους για οποιονδήποτε λόγο μέσα σε αυτό το χρονικό περιθώριο.

Πώς ακυρώνεται η αγορά; Σύμφωνα με το ΚΕΠΚΑ είτε παρέχοντας γραπτή δήλωση -μαζί με τα αγαθά- που θα επιστραφεί στο ταχυδρομείο είτε αποστέλλοντας φαξ ή email, που ενημερώνει τον έμπορο για την απόφαση επιστροφής.

Οι καταναλωτές πρέπει πάντως να έχουν υπόψη τους ότι αν αγοράζουν εμπορεύματα από ιδιώτη και όχι από εταιρεία, η συναλλαγή δεν καλύπτεται από την ίδια νομοθεσία και η 14ήμερη περίοδος υπαναχώρησης δεν ισχύει.

Οι επιστροφές χρημάτων πρέπει να γίνονται μέσα σε 14 ημέρες από τη λήψη της ειδοποίησης για την υπαναχώρηση. Ένας έμπορος μπορεί να αναβάλλει την επιστροφή των χρημάτων, εάν δεν έχει παραλάβει είτε τα επιστρεφόμενα εμπορεύματα είτε την απόδειξη ότι έχουν σταλεί. Οι επιστροφές χρημάτων πρέπει να περιλαμβάνουν τυχόν έξοδα αποστολής, που έχουν καταβληθεί την ώρα της αγοράς. Συνήθως ο καταναλωτής καλύπτει τα έξοδα επιστροφής των εμπορευμάτων στον έμπορο. Δεν επιτρέπεται ο καταναλωτές να χρησιμοποιήσει τα εμπορεύματα πριν αποφασίσει να υπαναχωρήσει από την αγορά τους.

Η κοινοτική νομοθεσία προστατεύει τα προσωπικά στοιχεία στη διάρκεια διαδικτυακών αγορών. Πώς γίνεται αυτό; Ο καταναλωτής πρέπει να προειδοποιείται, να ενημερώνεται και να δίνει τη συγκατάθεσή του, εάν μια ιστοσελίδα επιθυμεί να αποθηκεύσει πληροφορίες από τον υπολογιστή του ή να ανιχνεύσει την διαδικτυακή του δραστηριότητα.

Πρέπει, επίσης, να ειδοποιηθεί εάν τα προσωπικά δεδομένα που τυχόν έχει δηλώσει χαθούν ή κλαπούν και είναι πιθανό να παραβιαστεί το απόρρητο της ιδιωτικής του ζωής. Πρέπει να ενημερωθεί, αν κάποιο πρόσωπο ή οργανισμός κρατά προσωπικά δεδομένα στα αρχεία του.

Εάν ο καταναλωτής κατεβάζει ή μεταδίδει με διαρκή ροή κάποιο περιεχόμενο, εφαρμόζονται συγκεκριμένοι κανόνες. Πριν κάνει μια αγορά, πρέπει να ενημερώνεται για το αν και πώς λειτουργεί το περιεχόμενο αυτό, στο δικό του λειτουργικό/λογισμικό (διαλειτουργικότητα) και τι λειτουργίες εκτελεί, αν ισχύουν γεωγραφικοί περιορισμοί και αν επιτρέπονται τα ιδιωτικά αντίγραφα.

Το δικαίωμα της υπαναχώρησης ισχύει, αλλά αν ο καταναλωτής ξεκινήσει να "κατεβάζει" ή να μεταδίδει δεδομένα με διαρκή ροή, δεν έχει πλέον το δικαίωμα της υπαναχώρησης από την αγορά, εφόσον ο έμπορος έχει τηρήσει τις υποχρεώσεις του.